حجت از نگاه دانش؛ خلاقیت، هنر واستعداد !
اثر حجت از نگاه دانش چونان سرشار ازخلاقیت، هنر واستعداد است که نظیرش را کمتر تاکنون شاهد بوده ایم واین نقاشی های بی پیشینه و تاریخی باسرانگشتان هنر آفرین “صدیق دانش” چونان با ظرافت های هنرمندانه و منحصر به خود، سفر هفت سالۀ “سفرنامه ناصرخسرو” پُرهیاهو و پُر ماجرای آن سیاح و فیلسوفِ بزرگ قرن پنجم هجری را همگام قلم فرسای و به عنوان مهمترین اثر پژوهشییِ نقاشی شده و به سکوه ماندگار ترین اثرهای تاریخی می نشاند.
چون یافتم از همه بهتر تن خود را گفتم ز همه خلق کسی باید بهتر ( دیوان ناصرخسرو)
ناصر خسرو سفرنامه اش را با همین مفهوم برای جستجوی حقیقت و در اثر خوابى که دید به عزم سفر قبله “حج” ، دیوان – دربار، خانه و کاشانه را ترک و سفر هفت ساله خود را آغاز میکند، دراین سفر پُر ماجرا و پُر فیض ، چهار بار به زیارت خانه خدا مشرف میشود و سرانجام در مصر، در زمان امامت امام مستنصر بالله “هشتمین خیلفه فاطمی و هژدهمین امام اسماعیلی” طریقه اسماعیلیه را قبول میکند و پس از آن با دریافت مقام داعی وحجت ازسوی امام مستنصر، ماموریت دعوت به کیش اسماعیلیه را در خراسان عهده دار میشود که ازهمین سبب به حجت خراسان معروف است.
مر عقلا را به خراسان منم
بر سفها حجت مستنصری
یا
فاطمیم فاطمیم فاطمی
تا تو بدری زغم ای ظاهری ( دیوان ناصرخسرو)
ناصرخسرو در آثارخود به تفصیل موضوعاتِ چون امامت، ظاهر وباطن، تاویل قرآن، نفس کل و عقل کل، فلسفه وحکمت و… سخن گفته ومعتقد است که پس از رحلت پیامبر ص و علی ع امامان اسماعیلی خلیفه برحق و جانشین پیامبر است و مردم باید برای فهم ومعانی قرآن و تاویل احکام شرعی پیرو خط مش آنان باشد.
بنابرین صدیق دانش در نقاشی های اثر تاریخی اش ” حجت از نگاه دانش ” روی همین موضوعات ” تاویل قرآن، مفاهیم شریعت، ظاهر و باطن و امامت از دیدگاه ناصر خسرو”، کار فوق العاده پژوهشی انجام داده است ومبحث امامت را که بیعت ناصر خسرو با هژدهمین امام اسماعیلیه را با الهام از آیه های مبارک قرآن کریم “ یَاأَیُّهَاالَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُوْلِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ… و همچونان “وَکُل شئ أحصَیناهُ فِی إمَام مُّبِین”و با این شعر ناصر خسرو تحت عنوان آیۀ بیعت به تصویر کشیده است .
دستم به کف دست نبی داد به بیعت
زیر شجر عالی پر سایۀ مثمر
یا
بر جان من چو نور امام الزمان بتافت
لیل السرار بودم و شمس الضحی شدم
احمد لوای خویش علی را سپرده بود
من زیر آن بزرگ و مبارک لوا شدم ( دیوان ناصرخسرو)
برای معرفی آثار وفلسفۀ حکیم فرزانه ی بلخ کارهای بزرگی از سوی شخصیت های علمی با معیار های اکادمیک صورت گرفته است ولی دراین میان اثر”حجت از نگاه دانش” پژوهشییِ نقاشی شده توسط صدیق دانش فوق العاده درخورستایش و ازجایگاه ویژه ی برخور دار است چون کارهای علمی واکادمیک، تنها برای اهل خبره ودانش قابل درک وفهم است، اما نقاشیِ های صدیق دانش معرفی حکیم را، عام فهم میسازد و برای هرکسی آسان است که با یکبار بازدید چند دقیقۀ ” ازنمایشگاه حجت” بفهمد وبشناسد که ناصرخسرو در چه زمانی و دارای چه گونه شخصیت علمی و فلسفی بوده و برای چه اهدافی مبارزه کرده است.
در اثر حجت ازنگاه دانش، دانش با همان ظرافت های هنرمندانه و صدیق اش فراتر از توضیحات سفرنامۀ ناصر خسرو پرداخته و باقلم هنر آفرینش به یک کار تاریخی و پژوهشی دست یازیده است که در برگیرندۀ ابعاد مختلف زندگی و فلسفۀ آن حکیم فرزانه، می باشد و این اقدام سترگ وبی پشینه ی دانش در راستای شناخت بهتر از فلسفه و تفکر حجت خراسان در عصر حاضر از جایگاهی والای برخور دار است.
باور دارم که صدیق دانش با این اقدام بی پشنیۀ خود موفق به خلق یک اثر تاریخی و گرانبهای شده است که کمتر نظیر آنرا شاهد بوده ایم و یا این قلم تا هنوز خلق چنین اثری را مطالعه و مشاهده نکرده است.
اثر نقاشی شده و پژوهشییِ ” حجت از نگاه دانش” همان گونه که ازنامش پیداست، تنها تمرکز روی سفرنامه ناصر خسرو ندارد، بلکه با یک نگاه پژوهشمند، عمیق و ژرف درمحوریت سفرنامه ابعاد مختلف شخصیت و آثار حجت خراسان را به معرفی گرفته است و درکل میشه گفت که یک تصویر عمومی از آثار، فلسفه، شخصیت، ومبارزات حجت خراسان در این مجموعه قابل دیدرس و مطالعه است.
صدیق دانش درنقاشی های “حجت از نگاه دانش” بر علاوه اینکه سفر هفت سالۀ حکیم را همگام با سفرنامه می پیماید و از هر بلاد وشهری که در سفرنامه سخن رفته است توضحیات دقیق ارائه میکند ونیز سیمای حجت را از درۀ یمگانِ بدخشان و آواره گی های آن روزگار به تصویر میکشد.
که پرسد زین غریب خوار محزون
خراسان که بی من حال تو چون
…
مرا دونان زخان و مان براندند
گروهی از نماز خویش ساهون
…
خراسان جای دونان گشت، نگنجد
به یک خانه دورن آزاده با دون ( دیوان ناصرخسرو)
دانش نقاشی های مربوط به سفرنامه ناصر خسرو را تحت عنوان مجموعۀ “حجت از نگاه دانش” با دو زبان ” پارسی- دری و انگلیسی” تدوین و ترتیب نموده است که قرار است در آینده های نزدیک در قالب یک اثر چاپی با تن پوش چاپ آراسته گردد.
کانون فرهنگی حکیم ناصرخسرو بلخی برای این اقدام سترگ دانش مکانیِ را برای ” نمایشگاه حجت” تدارک دیده است که از مدت دوسال به این سو همۀ نقاشی های مربوط به، درهمین نمایشگاه در دیدرس مشاهدین وشایقین قرار دارد.
وفرجام سخن، صدیق دانش درهنر نقاشی وخطاطی چونان مهارت و استعداد خارق العاده دارد که میتواند تاریخ، فلسفه، سخن، عشق، احساس ، آواره گی، درد و … را با همه ظرافت های طبیعی آن به صورت زنده نقاشی کند و همه نقاشی هایِ صدیق دانش منحصر به خود وشفگت انگیز است، من هر ازگاهی که به نمایشگاه حجت، سرمیزدم. درست روزگاران قرن پنجم هجری و زنده گی پُرهیاهوی حکیم فرزانۀ بلخ از پیش نظرم چون پردۀ سینما رد میشد.
این کار سترگ وتاریخیِ دانش را برای همۀ فرهنگیان و پیروان آن داعی ومعلم بزرگ تبریک گفته و افتخار دوستی با شخصیت والای صدیق دانش را دارم.
گلاب الدین سخنور